Epidendrum ciliare = Coilostylis ciliaris

 

W roku 2004 wraz z siedmioma innymi gatunkami Epi. ciliare w nomenklaturze przeniesiony został do nowego rodzaju i sklasyfikowany jest jako Coilostylis ciliaris. Ale, jak to w życiu bywa, nie wszystkie środowiska botaników akceptują ten podział i nadal w wielu opracowaniach widnieje pierwotna nazwa Epidendrum ciliare. Wspomnieć należy, że rośliny te znane były także pod nazwą: Encyclia ciliaris oraz Auliza ciliaris.

Takie 'niezdecydowanie' i zamieszanie w nazewnictwie nie dziwi, ponieważ pokrój tych storczyków bardziej przypomina rośliny z rodzaju Cattleya niż Epidendrum.

Jako ciekawostkę nadmienię, że Epidendrum ciliare potocznie nazywane były storczykami ludzi ubogich. W dawnych czasach na orchidee o dużych, efektownych kwiatach pozwolić mogli sobie tylko zamożni przedstawiciele wyższych klas. Epidendrum wprawdzie z pokroju rośliny podobne są do katlei, ale w porównaniu do nich mają małe, niepozorne i "mniej atrakcyjne" kwiaty, z tego względu były powszechnie dostępne w przystępnych cenach. To sprawiło, że szybko stały się popularne wśród wszystkich miłośników storczyków, których nie stać było na wydawanie ogromnych sum pieniędzy na hobby.

Epidendrum ciliare jest storczykiem szeroko rozpowszechnionym na tropikalnych obszarach Ameryki. Rośliny te spotykane są od Meksyku, przez Karaiby po Brazylię. Rośną na wysokości 500-1000 m n.p.m., na gałęziach drzew w ciepłych, wilgotnych górskich lasach. Widywane są także na skałach w słońcu.

Epi. ciliare charakteryzuje się sympodialnym wzrostem. Osiąga wysokość 40 - 60 cm.

Z ciasno ułożonych pseudobulw wyrastają przeważnie 2 trwałe, skórzaste liście o długości 15-25 cm.

Kwitnie przeważnie zimą i wczesną wiosną, ale może też zakwitnąć w innym okresie.

Kwiatostany wyrastają na szczycie najmłodszych pseudobulw, które dojrzały w danym sezonie wegetacyjnym

Na pędzie kwiatowym może znajdować się do sześciu kwiatów.

Kwiaty mają długie i bardzo wąskie zielonkawożółte listki okwiatu i białą warżkę z finezyjnie frędzelkowato powycinanymi brzegami.

 

 

 

Niektórzy miłośnicy tych orchidei w kształcie kwiatów dopatrują się podobieństwa do gwiazdy lub krzyża.

Kwiaty mogą osiągać rozpiętość od 8 do (rzadziej spotykane) 15 cm.

Przyjemnie pachną w nocy i utrzymują się na roślinie około 6 tygodni.

W uprawie Epidendrum ciliare jest storczykiem tolerancyjnym, łatwo przystosowuje się do różnych warunków, szybko się rozrasta i bezproblemowo rozmnaża, dlatego jest polecany dla  poczatkujących entuzjastów orchidei.

Roślina wygląda jak Cattleya i wymaga podobnego traktowania. 

Poniżej przedstawiam ogólne zasady pielęgnacji.

TEMPERATURA

Zasadniczo jest to roślina o umiarkowanych wymaganiach termicznych. Ale biorąc pod uwagę to, że Epi. ciliare występuje w zróżnicowanych warunkach środowiskowych, łatwo może zaaklimatyzować się do nieco chłodniejszych lub cieplejszych warunków.
Ogólnie rzecz biorąc w uprawie preferowany zakres temperatur to od 10° do 30 °C. Przy czym te niższe wartości pożądane są w okresie zimowym, gdy storczyk nie rośnie.

ŚWIATŁO

Do prawidłowego wzrostu rośliny te wymagają dużej ilości światła, podobnie jak storczyki z rodzaju Cattleya.  Należy tylko unikać bezpośredniego nasłonecznienie w godzinach południowych, aby nie poparzyć liści.
Najodpowiedniejsze będzie jasne okno wschodnie lub zachodnie.

PODLEWANIE

W okresie intensywnego wzrostu Epi. ciliare wymaga regularnego i dość obfitego nawadniania, ale koniecznie musi być zapewniony dobry odpływ wody po podlaniu, aby nie zalegała wokół korzeni. Dlatego podłoże powinno być luźne, z dobrym drenażem i dostępem powietrza.

Częstotliwość podlewania zależy od wielu czynników, takich jak: temperatura, wilgotność powietrza, sposób uprawy.  Rośliny montowane na kawałkach kory, w drewnianych koszykach, glinianych doniczkach, w okresie upalnej pogody będą wymagały częstszego nawadniania, niż uprawiane w plastikowych pojemnikach i przy niższej temperaturze otoczenia. Zawsze należy kierować się zasadą, aby przed kolejnym podlaniem podłoże i korzenie dobrze przeschły.  Zaleca się też, aby podlewanie wykonywane było  w godzinach porannych i przy słonecznej pogodzie.

Kiedy dojrzeją nowe pseudobulwy (zwykle jesienią) przez około miesiąc ogranicza się podlewanie, aby pobudzić roślinę do wytworzenia pędów kwiatowych. W tym czasie podlewanie powinno sprowadzić się tylko do sporadycznego zraszania powierzchni podłoża.

Gdy na kwiatostanach uformowane są już pąki i zaczną rozwijać się kwiaty należy powrócić do normalnego podlewania.
Zasadniczo w uprawie Epi. ciliare wilgotność nie jest kluczowym parametrem. W środowisku naturalnym są okresy, gdy storczyki nie mają nawet rosy. Ale brak odpowiedniej wilgoci w momencie otwierania się kwiatów może zaburzyć kwitnienie, powodując deformację kwiatów, a w skrajnym przypadku kwiaty w ogóle mogą się nie otworzyć.

NAWOŻENIE

Od wiosny do wczesnej jesieni, czyli do momentu osiągnięcia dojrzałości nowych przyrostów, storczyki z rodzaju Epidendrum lubią regularne zasilanie - 1/2 zalecanej przez producenta dawki nawozu raz w tygodniu powinna zaspokoić potrzeby rośliny.

Niewystarczające ilości składników odżywczych mogą prowadzić do uboższego kwitnienia oraz tworzenia się słabszych liści i korzeni.

Formułę nawozu dobiera się w zależności od warunków uprawy. Storczyki rosnące w samej korze i na bardzo jasnym stanowisku będą potrzebowały (szczególnie w początkowej fazie wzrostu) nawozu o wyższej zawartości azotu (np. NPK 30-10-10), niż rosnące w warunkach gorszego oświetlenia i w substracie sporządzonym z mieszanki składników, np. z paproci drzewiastej, węgla drzewnego i różnych nieorganicznych komponentów. W tym przypadku zwiększone dawki azotu powodować będą nadmierne wydłużenie się, a za tym osłabianie pędów. Dla tych roślin odpowiedniejsze będzie zastosowanie nawozu zrównoważonego NPK 20-20-20.

Zalecane są nawozy bez zawartości mocznika, aby roślin mogły szybko i w całości wchłonąć dostępny azot.

Późną jesienią i zimą do momentu uformowania się pąków na kwiatostanach wskazane jest wstrzymanie podlewania i nawożenia. W pozostałym okresie, czyli do nadejścia wiosny wystarczy zasilanie co 3 tygodnie

PRZESADZANIE

Epidendrum należy przesadzić, gdy roślina wyrasta z doniczki, przeważnie jest to co drugi rok. Zabieg ten najlepiej wykonać po zakończeniu kwitnienia, ale zanim zaczną pojawiać się nowe przyrosty, które są bardzo kruche i łatwo je uszkodzić.

Storczyki te wytwarzają silny system korzeniowy, dlatego aby ułatwić wyjęcie rośliny z pojemnika i umożliwić maksymalnie rozplatanie korzeni, przed przesadzaniem należy na około 10 minut namoczyć całą bryłą korzeniową w ciepłej wodzie.

Najodpowiedniejszymi pojemnikami do uprawy Epidendrum są gliniane doniczki lub drewniane koszyki. Mogą być też użyte plastikowe pojemniki, ale po uprzednim wykonaniu dodatkowych otworów umożliwiających napowietrzenie korzeni i odprowadzanie nadmiaru wilgoci z podłoża.

Podłoże

Do uprawy tych storczyków konieczne jest podłoże luźne i dobrze przepuszczalne, ale jednocześnie zapewniające utrzymanie wilgoci potrzebnej do prawidłowego wzrostu roślin. Może to być substrat sporządzony z kawałków kory jodłowej lub sosnowej, paproci drzewiastej i dodatków, takich jak lawa o średniej granulacji, pocięty mech torfowiec, węgiel drzewny z drewna drzew liściastych itp.

Ja stosuję takie samo podłoże, jak do uprawy storczyków z rodzaju Cattleya.

OKRES SPOCZYNKU

Zasadniczo te orchidee nie przechodzą typowego okresu spoczynku. Jednak w uprawie, gdy dojrzeją nowe pseudobulwy dla zainicjowania kwitnienia należy ograniczyć podlewanie, wstrzymać nawożenie, umieścić storczyka w możliwie najjaśniejszym miejscu i nieznacznie obniżyć temperaturę otoczenia.  Ten wymuszony 'okres spoczynku' powinien zakończyć się z chwilą rozpoczęcia kwitnienia. Ponieważ w naszym klimacie nadal są krótkie i często pochmurne, chłodne dni, dlatego wskazane jest, aby po kwitnieniu w okresie zimowym utrzymać ten okres uśpienia rośliny ograniczając podlewanie i zmniejszając lub w ogóle rezygnując z nawożenia.

ROZMNAŻANIE

Rozmnażanie - przez podział podczas przesadzania. Storczyka dzieli się na sadzonki składające się z co najmniej czterech pseudobulw. Przed ich wsadzeniem do nowego podłoża należy usunąć wszystkie martwe korzenie.

Nowo posadzone rośliny nie powinny być podlewane przez okres 3-4 tygodni, a jedynie należy zraszać powierzchnię podłoża oraz liście. W tym czasie storczyki powinny być umieszczone w miejscu ciepłym i jasnym, ale o niższym natężeniu światła niż rosły dotychczas. Bezwzględnie należy unikać bezpośredniego nasłonecznienia w godzinach południowych.