środa, 5 grudnia 2018

Thunia marshalliana

foto: Tamara Florczak
Dzisiaj będzie takie małe wspomnienie lata, ale zanim przejdę do prezentacji storczyka takie małe sprostowanie. Otóż nazwa Thunia marshalliana, chociaż często spotykana w różnych publikacjach oraz ofertach handlowych, jest synonimem Thunia alba var. alba.

Są to przeważnie storczyki naziemne, ale rosną także na zacienionych skałach lub w rozwidleniach na niższych gałęziach drzew. Spotykane są na wysokości 1200-2300 m. n.p.m., na terenach północno-wschodnich Indii i południowych Chin w prowincjach Syczuan, Yunnan i w Tybecie oraz w Birmie, Nepalu i Tajlandii.
Skrajne temperatury zanotowane w miejscu występowania tych storczyków to -4°C i +36°C, zaś opady deszczu od 8 mm w porze suchej (od grudnia do marca), do 292 mm we wrześniu.

Thunia alba var. alba charakteryzuje się sympodialnym wzrostem. Tworzy gęste kępy składające się z wyprostowanych liściastych pędów, które wyrosły w bieżącym sezonie oraz z dwuletnich nagich pędów.
Nie posiada pseudobulw, ale mięsiste łodygi, na których skrętolegle osadzone są lancetowate, szarozielone liście z woskowym połyskiem.
Pędy bardzo szybko rosną. W ciągu sezonu dorastają nawet do wysokości 120 cm; przeważnie osiągają 0,5-1 m. 
foto: Tamara Florczak
W naturze te storczyki kwitną w lipcu, natomiast w uprawie kwitnienia notowane są od wiosny do późnego lata.
Kwiatostan pojawia na szczycie pędu, który wyrósł w danym sezonie wegetacyjnym.
foto: Tamara Florczak
Efektowne, okazałe kwiaty przypominające Coelogyne, zebrane są po 5-10 sztuk w zwisające grono
foto: Tamara Florczak
 foto: Tamara Florczak

Kwiaty nie otwierają się całkowicie.
foto: Tamara Florczak
Są białe z rurkowatą warżką falistą i fryzowaną na brzegach. Wewnątrz gardzieli warżka jest mocno zabarwiona kolorem krzykliwie żółtym i pomarańczowym z czerwono brązową siateczką nerwów.
foto: Tamara Florczak
Kwiaty utrzymują się na roślinie około 10 dni.
Są wonne, a ich zapach przypomina żonkile.

Na pędach, które dojrzały w danym sezonie wegetacyjnym, przekwitły, jesienią stopniowo żółkną i opadają liście. Starsze, dwuletnie łodygi są już bezlistne. Należy pozostawić je do następnego roku, ponieważ stanowią magazyn pożywienia dla nowych przyrostów. 'Wyeksploatowane' stare łodygi marszczą się i obumierą gdy dojrzeją nowe pędy. Wówczas usuwa się je podczas przesadzania storczyka.

Poniżej warunki uprawy:

TEMPERATURA
Thunia alba var. alba jest storczykiem o umiarkowanych wymaganiach cieplnych.
W sezonie wegetacyjnym temperatura w dzień nie powinna przekraczać 25°C, optymalnie 18-24°C i ok. 13-15,5 °C w nocy.
Okresowe wzrosty temperatury do 30 °C w upalne lata nie przyniosą szkody roślinie, jeśli w tym czasie jest dobrze podlana i zapewniony jest wokół niej silny ruch powietrza.
Zimą, gdy Thunia przechodzi okres spoczynku, temperatura powinna być utrzymywana na poziomie 10-13°C w nocy i 15,5-18°C w dzień.

ŚWIATŁO
Thunia marschalliana lubi stanowisko jasne, ale nie powinna być wystawiona na bezpośrednie działanie słońca w godzinach południowych, ponieważ może to spowodować oparzenie delikatnych liści. Hodowcy zalecają wówczas cieniowanie roślin.

PODLEWANIE
W okresie wzrostu należy podlewać roślinę obficie, ale bardzo ważne jest, aby podłoże wokół korzeni nigdy nie było rozmokłe. Konieczny jest więc bardzo dobry drenaż i właściwa struktura podłoża oraz zapewnienie ciągłego przepływu powietrza.
Storczyki najlepiej podlewać rano używając wody o temperaturze otoczenia.
Do podlewania dobra jest deszczówka lub inna miękka woda, np. z filtra odwróconej osmozy (RO).
Jesienią, kiedy dni stają się coraz krótsze i obniża się temperatura otoczenia, a rozwój rośliny zatrzymuje się, należy stopniowo zmniejszać podlewanie aż do całkowitego zaprzestania gdy łodygi stracą wszystkie liście. Od tego momentu storczyk przechodzi w fazę spoczynku. Ważne jest, aby w tym czasie zapewnić wyższą wilgotność otoczenia, co uchroni łodygi przed marszczeniem się.
Po suchym okresie spoczynku, przeważnie w lutym u podstawy ubiegłorocznego, nagiego pędu zaczynają pojawiać się nowe przyrosty.
foto: Tamara Florczak
Jest to sygnał do wznowienia podlewania.
Pamiętać jednak należy, że początek sezonu wegetacyjnego jest dla młodej rośliny okresem krytycznym. Ma ona jeszcze mało korzeni, a nowe pędy są bardzo wrażliwe i podatne na gnicie, dlatego storczyka należy podlewać bardzo oszczędnie i uważnie. Najbezpieczniej jest tylko delikatnie rozprowadzać wodę wokół brzegów doniczki.
Regularne podlewanie rozpoczyna się dopiero wtedy, gdy nowe pędy zaczną intensywny wzrost i rozrosną się ich korzenie, czyli umownie od chwili, gdy młode przyrosty osiągną wysokość około 15-20 cm.
foto: Tamara Florczak
Nie zaleca się opryskiwania liści, szczególnie młodych pędów.
Wyniesione na zewnątrz rośliny należy ustawić w takim miejscu, aby były zabezpieczone przed bezpośrednim zalewaniem podczas deszczu.

NAWOŻENIE
Aby utworzyć mocne, zdolne do kwitnienia pędy Thunia potrzebuje dość intensywnego i regularnego nawożenia. Najlepiej co tydzień po około 1/2 dawki zalecanej przez producenta.
Nawożenie roślin powinno rozpocząć się w momencie intensywnego rozwoju nowych pędów.
Wielu hodowców preferuje stosowanie zrównoważonego nawozu przez cały sezon wegetacyjny, ale są i tacy, którzy od wiosny do połowy lata stosują nawóz o zwiększonej zawartości azotu, co zapewnienia lepszy wzrost liści, a następnie, późnym latem i jesienią, zaczynają stosować nawóz o większej zawartości potasu i fosforu, co przygotuje nowe pędy do okresu spoczynku.
Z powodzeniem do nawożenia roślin można użyć nawozu długodziałającego, np. Osmocote. Do podłoża dodaje się kilkanaście ziarenek, co wystarcza na cały sezon wegetacyjny.
W okresie spoczynku nawożenie wstrzymuje się.

PRZESADZANIE
Thunia powinny być przesadzane do świeżego podłoża każdego roku. Czynność tę wykonuje się, w zależności od szkoły, albo na początku okresu wegetacji (Bechtel, Cribb i Launert), albo zaraz po opadnięciu liści (Hawkes)

Podłoże
Thunia wytwarza liczne cienkie i wrażliwe korzenie, dlatego podłoże dla niej powinno być drobnoziarniste, przewiewne i szybko przesychające.
A.D.Hawkes zaleca mieszankę składającą się z: 1/3 tłustej gliny, 1/3 dobrze przefermentowanego obornika, 1/6 pociętych korzeni paproci osmunda i 1/6 włókien paproci drzewiastej.
Bechtel, Cribb, i Launert zalecają stosowanie podłoża składającego się w równych częściach z torfu, gliny i piasku. Wskazane jest też dodanie niewielkiej ilości perlitu i pociętego mchu torfowca oraz węgla drzewnego, który zapewni przewiewności podłoża i zabezpieczy je przed kwaśnieniem.

Ogólnie można stwierdzić, że Thunia dobrze rośnie w podłożu przeznaczonym do uprawy storczyków naziemnych.
Swoją roślinę z powodzeniem uprawiam w takim samym podłożu, jakie przygotowuję dla Pleione.
Podczas przesadzania należy w całości usunąć stare podłoże, korzenie i zmarszczone, stare pędy. Pozostawia się tylko zdrowe, jędrne łodygi, które dojrzały w ubiegłym sezonie wegetacyjnym i będę stanowić magazyn pokarmu dla nowych przyrostów.

OKRES SPOCZYNKU
Dla prawidłowego wzrostu i zainicjowania kwitnienia, ważne jest aby storczyk przeszedł solidny, chłodniejszy i suchy okres spoczynku.
Roślinę należy ustawić w pomieszczeniu jasnym i chłodnym o temp. 10-13°C w nocy i 15,5-18°C w dzień.
W tym czasie wstrzymuje się podlewanie i nawożenie, ale nie można dopuścić do tego, aby zbytnio pomarszczyły się i uschły bezlistne pędy. Jeżeli z niedostatku wody pędy zaczynają marszczyć się zaleca się okazjonalne, lekkie zamgławianie lub nieznaczne podlanie rośliny. Należy wziąć pod uwagę, że w naturalnych warunkach od późnej jesieni do wiosny opady deszczu są niewielkie, ale są w każdym miesiącu. Ponadto w okresie suszy tworzy się rosa, co jest dodatkowym źródłem wilgoci.
Okres spoczynku kończy się w momencie, gdy u podstawy ubiegłorocznych pędów pokazują się nowe przyrosty.

ROZMNAŻANIE
Thunia należy do nielicznych orchidei, które można rozmnażać przez ukorzenianie w piasku lub mchu torfowcu starych, dojrzałych łodyg pociętych na odcinki o długości około 15 cm.
Inną metodą rozmnażania jest oddzielanie keiki, które wyrastają na wierzchołkach bezlistnych pędów.
foto: Tamara Florczak
Keiki, które wytworzą korzenie odrywa się i sadzi jako nowe rośliny.
Storczyki otrzymane w sposób opisany powyżej będą potrzebowały kilku lat do kwitnienia.
Aby uzyskać rośliny, które będą zdolne do kwitnienia od razu należy dokonać podziału podczas przesadzania dorosłych egzemplarzy. Uzyskane w ten sposób storczyki zakwitną w tym samym sezonie, jak tylko wyrosną i dojrzeją nowe pędy.

Pleione praecox

Pleione praecox obok Pleione humilis to jeden z pierwszych opisanych gatunków repezentujących rodzaj Pleione. Oficjalnie nastąpiło to w 18...