sobota, 30 grudnia 2017

Zygopetalum mackaii, mackayi, intermedium czy maculatum?

Z nazwą gatunkową tej popularnej orchidei jest sporo zamieszania. W arkuszach uprawy i ofertach handlowych można spotkać wszystkie wymienione w temacie, a tak na dobrą sprawę dotyczą one jednego uznanego gatunku: Zygopetalum maculatum  
Aby jeszcze bardziej zagmatwać - Zygopetalum mackayi (synonim Z. maculatum), nazwa gatunkowa nadana dla uczczenia dziewiętnastowiecznego angielskiego kolekcjonera orchidei, według niektórych źródeł zapisywana i uznawana jest jako Zygopetalum mackaii, natomiast w innych opracowaniach ona w ogóle nie występuje.
Niezależnie od nazwy, nie wyobrażam sobie grudnia bez tej orchidei.
foto: Tamara Florczak

foto: Tamara Florczak

foto: Tamara Florczak
Uroda kwiatów i samej rośliny jest pojęciem względnym - o gustach się nie dyskutuje, - ale jeszcze nie spotkałam osoby, której nie zachwyciłby zapach kwiatów tej orchidei.
W naturze te storczyki występują w Brazylii, Boliwii i Peru. Spotykane są na wysokości 1100-2250 m n.p.m. Rosną na trawiastych równinach lub łąkach w pobliżu lasów, w widnych lasach i na łagodnych zboczach porośniętych krzewami. Są to rośliny przeważnie naziemne o wzroście sympodialnym.
Pseudobulwy formują się i dojrzewają po kwitnieniu i dorastają do 8 cm wysokości. Są gładkie o kulistym lub jajowatym kształcie 
foto: Tamara Florczak
Na szczycie każdej pseudobulwy znajdują się dwa lancetowate, ostro zakończone, jasnozielone liście o długości 30-50 cm i do 5 cm szerokości.
Zygopetalum maculatum kwitnie od późnej jesieni do wiosny. Kwiatostan wyrasta u podstawy nowego, niedojrzałego przyrostu wyłaniając się spomiędzy jego ochronnych przylistków 
foto: Tamara Florczak
Pęd kwiatowy może osiągać długość nawet jednego metra. Na jego szczycie znajdują się równomiernie rozmieszczone, intensywnie pachnące i trwałe kwiaty w ilości do 10 sztuk.
Kwiaty mierzą około 8 cm szerokości. Ich zewnętrzne i wewnętrzne płatki okwiatu mają żółtozieloną barwę i ozdobione są nieregularnymi plamami w kolorze czerwonobrązowym lub fioletowobordowym. Duża biała warżka ozdobiona jest nerwami, które rozchodzą się promieniście od podstawy. Na powierzchni tych nerwów znajdują się niewielkie włoski. To ozdobne żyłkowanie bywa w kolorze ciemnoczerwonym, fioletowym lub prawie niebieskim.
foto: Tamara Florczak

foto: Tamara Florczak

foto: Tamara Florczak
Poniżej przedstawiam ogólne zasady uprawy tej orchidei

TEMPERATURA
Zygopetalum najlepiej rosną w warunkach umiarkowanych do chłodnych.
W uprawie idealnie by było utrzymywać temperaturę na poziomie (dzień/noc) 18-23/14-16°C w lecie i  16/10°C w zimie.
Ponieważ te storczyki są bardzo wytrzymałe, bez szkody mogą znieść cieplejsze lub chłodniejsze warunki. Skrajne temperatury zanotowane w Sao Paulo (Brazylia), na wysokości 1370 m n.p.m., gdzie te orchidee są spotykane, wynosiły 34°C i -3°C.
Aby jednak rośliny mogły przetrwać odstępstwa od optymalnych temperatur podanych na początku, konieczne jest zachowanie odpowiednich warunków. Przy upałach powyżej 30°C bezwzględnie muszą być zacienione, dobrze nawodnione i konieczny jest intensywny ruch powietrza. Spadki temperatury poniżej +10°C pozostaną bez szkody, jeżeli roślina będzie miała suche podłoże i niską wilgotność otoczenia

ŚWIATŁO
Zygopetalum dobrze rośnie na stanowiskach jasnych ze światłem rozproszonym. Często uprawiane są w towarzystwie Cymbidium.
Światło jest bardzo ważnym parametrem w uprawie Zygopetalum. Przy niedostatecznym oświetleniu nawet zdrowe, dorosłe rośliny mogą nie kwitnąć. Najlepszym wskaźnikiem odpowiedniego natężenia światła jest kolor liści, powinien być jasnozielony.
W lecie przy dużym nasłonecznieniu należy cieniować rośliny, ponieważ może dojść do poparzenia liści.

PODLEWANIE
Zygopetalum wytwarza obfity system korzeniowy, który łącznie z pseudobulwami stanowi duży rezerwuar wody dla rośliny. Nadmiar wody w podłożu łatwo powoduje gnicie korzeni, dlatego zaleca się umiarkowane podlewanie z lekkim przeschnięciem podłoża przed kolejnym nawodnieniem. Szczególnie jest to ważne przy niższych temperaturach otoczenia.
Częstotliwość podlewania zależy od struktury podłoża; przy przewadze składników ziarnistych konieczne będzie częste nawadnianie, a przy podłożu bardziej zwięzłym podlewamy rzadziej.
Bardzo ważne jest, aby przy niskich temperaturach i w okresie wyrastania nowych przyrostów nie zraszać roślin. Ten zabieg można wykonywać tylko przy upalnej pogodzie w lecie i najlepiej rano, aby do wieczora roślina mogła przeschnąć. Dla bezpieczeństwa najlepiej w ogóle zrezygnować ze zraszania liści, ponieważ Zygopetalum maculatum jest szczególnie podatny na porażenia grzybami. Nawet bez spryskiwania, przy niszczej temperaturze i dużej wilgotności na liściach tworzą się brzydkie plamy.
Od późnej jesieni i w zimie podlewanie powinno zostać zredukowane, ale podłoże nigdy nie powinno całkowicie wysychać.

NAWOŻENIE
Nawożenie standardowe, czyli połowa sugerowanej dawki wieloskładnikowego nawozu dla storczyków co tydzień w okresie intensywnego wzrostu roślin.
Hodowcy nie zalecają stosowania nawozów o zwiększonej dawce azotu, ponieważ powoduje on nadmierne 'wyciąganie' liści i może wpływać na ich łamliwość. Sugerują nawozy zrównoważone o formule NPK 20-20-20.
Jesienią zaleca się podawanie nawozu o zwiększonej zawartości fosforu. Polepsza to kwitnienie w następnym sezonie i wzmacnia nowe przyrosty przed zimą.
Można też stosować nawozy długodziałające typu Osmocote aplikując je raz na początku sezonu wegetacyjnego. 
Dobre efekty uprawy uzyskuje się po użyciu nawozów naturalnych np. biohumus lub guano. Dawkowanie według instrukcji producenta.
W uprawie moich Zygopetalum stosuję naprzemiennie nawozy syntetyczne i organiczne. W zimie roślin nie nawożę. Przed tym okresem przepłukuję podłoże czystą wodą. Ma to na celu wypłukanie z niego nadmiaru soli mineralnych.

PRZESADZANIE
Przesadzanie i ewentualnie dzielenie powinno odbywać się, gdy roślina wyrasta poza pojemnik lub gdy podłoże traci swoje właściwości. Zabieg ten najlepiej wykonać po zakończeniu kwitnienia.
Zygopetalum, podobnie jak Cymbidium wytwarza silny system korzeniowy, dlatego przy uprawie tych storczyków najlepiej sprawdzają się duże, głębokie doniczki, które będą mogły pomieścić korzenie i nowe przyrosty pojawiające się przez 2-3 lata uprawy.

Podłoże
Te storczyki powinny być uprawiane w raczej gruboziarnistym, przewiewnym i dobrze przepuszczalnym podłożu. Poniżej kilka propozycji na skład mieszanki do uprawy Zygopetalum:
I – w równych częściach kora sosnowa o drobnej i średniej granulacji z dodatkiem ok. 10% gruboziarnistego perlitu.
II - 3 części średniej wielkości kory sosnowej, 1 część gruboziarnistego perlitu, 1 część węgla drzewnego i 1 część torfu lub pociętego mchu torfowca
III - 3 części włóknistego torfu, 3 części gruboziarnistej kory sosnowej, 1 część perlitu i 1 część węgla drzewnego.
Można też użyć gotowego substratu dla storczyków naziemnych. 
Swoje Zygopetalum uprawiam w takim samym podłożu jak Pleione, tylko zamiast mchu torfowca na powierzchni, pseudobulwy obsypuję drobną korą sosnową
W każdym przypadku ważny jest dobry drenaż.

OKRES SPOCZYNKU
Zygopetalum nie przechodzą typowego okresu spoczynku. W naturalnych siedliskach zimowe opady są niższe niż średnie klimatyczne, ale częste mgły i rosa sprawiają, że rośliny nigdy nie wysychają.
W uprawie, w warunkach krótkiego dnia wskazane jest ograniczyć podlewanie, ale nie wolno dopuścić do całkowitego zasuszenia rośliny.
W okresie zimowym należy również ograniczyć, bądź całkowicie zrezygnować z nawożenia do momentu rozpoczęcia nowego wzrostu i powrotu do normalnego podlewania.
Jeżeli chodzi o temperaturę, hodowcy podają, że zimą najlepiej utrzymywać ją na poziomie 16°C w dzień i 9° C nocą.
Moje Zygopetalum stoi przy nieogrzewanym oknie narożnym o wystawie zachód i północ. W zimowe pochmurne dni ma temperaturę w granicy 16-17/14°C (dzień/noc), a przy słonecznej pogodzie temperatura w dzień wzrasta do 21° C. Storczyka podlewam intuicyjnie i całkowicie rezygnuję z nawożenia.

ROZMNAŻANIE
W uprawie amatorskiej rozmnażanie odbywa się przez podział dobrze rozrośniętych roślin podczas przesadzania. Storczyka dzieli się na sadzonki składające się z 3-4 pseudobulw. Należy wziąć pod uwagę, że ten zabieg jest bardzo stresujący i roślina będzie potrzebowała czasu, aby zregenerować się i rozpocząć normalny wzrost.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Pleione praecox

Pleione praecox obok Pleione humilis to jeden z pierwszych opisanych gatunków repezentujących rodzaj Pleione. Oficjalnie nastąpiło to w 18...